جایگاه قفقاز جنوبی در سیاست خارجی روسیه (دوره‌ی پوتین)

قفقاز جنوبی به لحاظ ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی همواره برای قدرت‎‌های بزرگ و به ویژه روسیه از اهمیت خاص برخودار بوده است. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق و تغییرات ژئوپلتیکی در منطقه‌ای قفقاز جنوبی و احیای دوبارۀ روسیه در دوره‌ی پوتین، بر اهمیت این منطقه در سیاست خارجی روسیه بیشتر از گذشته افزوده شده است. با توجه به همسایه‌گی و اشتراک تاریخی و فرهنگی روسیه با این منطقه از یک سو و حضور قدرت‎‌های رقیب با رویکرد‎‌های تک‌خواهانه و رقابتی در قفقاز جنوبی از سوی دیگر، اهمیت آن را برای روسیه در دورۀ پوتین بیشتر ساخته است. روسیه پس از روی کار آمدن پوتین،‌ منطقۀ قفقاز جنوبی را به عنوان (حیاط خلوت) و عمق استراتژی در سیاست خارجی خود تعریف کرده است. قفقاز جنوبی پس از جنگ سرد برای روسیه در بعد سیاسی-امنیتی، ‌اقتصادی و فرهنگی در قالب سیاست‎‌های منطقه‌ای یا آسیا‌‌‌‌‌‌گرایی این کشور تعریف شده است و روسیه برای کنار زدنِ قدرت‎‌های جهانی و منطقه‌ای از این منطقه، با رویکرد‎‌های تقابل جویانه و با ابزار‎‌های نرم برخورد کرده است. ویژه‌گی‎‌های ثابت منطقۀ قفقاز جنوبی پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، با آنکه برای روسیه یک امتیاز سازنده برای احیای دوباره روسیه به عنوانِ قدرت تاثیرگذار جهانی مهم بوده است؛ اما این ویژۀگی‎‌ها برای قدرت‎‌های بزرگ جهانی مانند امریکا، اروپا و قدرت‎‌های منطقه‌ای مانند ایران، ترکیه و چین نیز جذابیت‎‌های داشته است که روسیه حضور آنان را به مثابه‌ی تهدید و تقابل با منافع خودش تعریف کرده است.