چکیده

ادبیات دیاسپورا یا ادبیات مهاجرت به یکی از شاخه‌های ادبیات اطلاق می‌شود که زاییدۀ و تراوش ذوق و قریحۀ آفرینشگرانی است که مدتی از عمر خود را در خارج از کشور سپری کرده و تحت تأثیر جریان‏های ادبی کشور میزبان و تجربیات زندگی در کشوری دیگر، به آفرینش اثر ادبی دست یازیده‌اند. در ادبیات مهاجرت افغانستان زنان نقش و سهم عمده‌ای داشته‌اند؛ زیرا با توجه به بیش از چهار دهه جنگ و ناامنی در افغانستان، و با در نظر داشت این نکته که زنان قربانیان پشت جبهه‏اند و تبعات پس از جنگ را به دوش می‏کشند، در ادبیات داستانی افغانستان مضامین عمده‏ای که تجربۀ زیستۀ نویسندگان زن افغانستان را بازنمایی می‏کند، جنگ، مشکلات پس از آن، غربت و آوارگی می‏باشد. داستان‏نویسی زنان افغانستان با پیشینۀ بیش از شش دهه که با فراز و فرودهایی همراه بوده است، در جامعۀ به شدت مردسالار، توانسته است کم کم جایگاه خود را در ادبیات این کشور تثبیت کند. این جستار بازنمایی مهاجرت در آثار نویسندگان زن افغانستان را بررسی نموده و چونی و چیستی این پدیده را در نگاه و آثار آنان تجزیه و تحلیل کرده است.