چکیده

پژوهش حاضر که استقلال حرفه‌ای روزنامه‌نگاری در افغانستان را با استفاده از روش کتابخانه‌ای و تاریخی توصیف، تحلیل و تببین کرده است، به این نتیجه رسیده است که اغلب عناصر اصلی استقلال حرفه‌ای رسانه‌ای در افغانستان تحقق نیافته اند. برخورداری روزنامه‌نگاران از کارت هویت خبرنگاری، مقررات شغلی و وظیفه‌ای، وجود نهاد حرفه‌ای نظارتگر نظیر شورای مطبوعات و در نهایت دسترسی خبرنگاران به اطلاعات، به‌عنوان مؤلفه‌های اصلی استقلال حرفه‌ای در این پژوهش مطرح شده اند. بنیان نظری این پژوهش مبنی بر نظریه مسئولیت اجتماعی رسانه‌ها بوده و به این مسئله پاسخ میدهد که عوامل بازدارنده استقلال حرفه‌ای روزنامه‌نگاری در افغانستان چیست و چه زمینه‌های سیاسی و اجتماعی بر شکل‌گیری این عوامل نقش داشته اند. مبانی استقلال حرفه‌ای، تعریف قانونی ژورنالیست و عناصر و طبیعت این حرفه و همچنین اهمیت مقررات وظیفه‌ای برای خبرنگار در ادبیات پژوهش حاضر مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. یافته‌ها و نتایج تحقیق نشان می‌دهد که سه عامل اساسی: ناامنی و فضای نامطلوب سیاسی، عوامل بروکراتیک و ضعف نهادها و انجمن‌های صنفی باعث شده اند که خبرنگاران افغانستان هنوز هم از نعمت استقلال حرفه‌ای محروم باشند و تبعات این محرومیت، به روزنامه‌نگاری حرفه‌ای، مستقلانه و مسئولانه در کشور صدمه زده است.