چکیده

پژوهش حاضر که بر مبنای مطالعۀ تطبیقی، قوانین مطبوعاتی افغانستان از سال 1919- 2009 را بررسی کرده است؛ به این پرسش پاسخ داده است که معیارهای حقوق و اخلاق ژورنالیستی در قوانین رسانه‌ای کشور تاچه حد مد نظر گرفته شده است و از این منظر، قوانین مطبوعاتی گذشته با قانون رسانه‌های امروزی چه تفاوت‌ها و اشتراکی دارد. مقاله نشان می‌دهد که نخستین قانون در سال 1303 در زمان امان الله خان، دومین قانون در سال 1329، سومین قانون در سال 1343 و بعد از آن چندین قانون به‌وجود آمد و اصلاح شد؛ تا این‌که آخرین قانون مطبوعات در سال 1388 تصویب و توشیح شد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که در نخستین و دومین قانون بر مسئولیت‌ها و مکلفیت‌های روزنامه‌نگاران در کشور تأکید شده است، اما از حقوق آنان سخنی به میان نیامده است. بربنیاد یافته‌ها، قانون رسانه‌های سال 1388، نظر به قوانین قبلی دارای ویژگی‌های است که به هردو بعد؛ یعنی حقوق و اخلاق خبرنگاری به صورت کلی پرداخته است. جامعه آماری این تحقیق قوانین مطبوعاتی افغانستان بوده و واحد تحلیل حقوق و اخلاق روزنامه‌نگاری، نظام‌نامۀ مطبوعات، قانون مطبوعات، اصولنامۀ مطبوعات و درنهایت قانون رسانه‌ها می‌باشد.